اخبار
آیا استفاده از ظروف مسی ضرر دارد؟
در این مورد که آیا استفاده از ظروف مسی ضرر دارد؟ یا خیر؟ یا مفید است؟ ابتدا این نکته را بیان می کنیم که در استفاده از هر چیزی رعایت حد تعادل و همچنین رعایت نکات مربوطه لازمه ی استفاده از آن است. اکثر مسائلی که در طول روز با آن ها روبرو هستیم هرکدام فواید و مضراتی را در کنار هم دارند. ما باید نکاتی را رعایت کنیم تا از فواید آن بیشتر بهره مند شده و از مضرات آن تا حد امکان دوری کنیم.
اگر دقت کرده باشید مواد غذایی نیز به همین صورت هستند. برای مثال ویتامین برای بدن بسیار لازم و ضروری است و درعین حال مصرف بیش از حد آن برای بدن خوب نیست و ضرر دارد.
تعادل به معنی میانه روی است و میانه روی به معنی رفتن در خط وسط است که از هر دو طرف به یک اندازه فاصله دارد. این همان دوری کردن از افراط و تفریط است.
در قرآن در سوره بقره آیه ی 143 نیز آمده است که : ” و کذلک جعلناکم امه وسطاً لتکونوا شهداء علی الناس…” ترجمه : این چنین شما را امت معتدل قرار دادیم تا گواه بر همه مردمان باشید.
پس رعایت اعتدال در هر چیز لازمه ی درستی آن است و در دستورات دینی ما نیز بر آن تاکید شده است.
در این مورد حدیثی از پیامبر اسلام نیز وجود دارد : “خیر الأمور أوساطها” ترجمه : هترین هر چیز و هر کار، حدّ میانه آن است.
فواید و ضررهای ظروف مسی
در این مورد نظرات مختلفی از متخصصان طب نوین و سنتی وجود دارد و نکات زیادی بیان شده است. پیش از پرداختن به ظروف مسی، ابتدا به عنصر مس و نکاتی در مورد آن اشاره می کنیم.
1. اکسیدکنندهها به شکل های مختلف و گوناگونی وجود دارند. خطرناکترین اکسیدکننده ها رادیکالهای آزاد هستند. فعالیت بعضی از این رادیکال های آزاد در بدن دستگاه ایمنی بدن را ضعیف می کند و موجب بیماری هایی مانند دیابت، آسیبهای مغزی، مشکلات عضلانی، سرطان، آسیبهای چشمی نارسایی قلب و پیری زودرس می شود. اصلیترین راه مبارزه با رادیکالهای آزاد آنتی اکسیدان ها هستند. آنتی اکسیدان ها همچنین موجب بازسازی سلولهای تخریب شده میشوند زیرا کارایی دستگاه ایمنی بدن را افزایش می دهند. همچنین میزان گسترش آلزایمر را کاهش میدهند. مس یکی از آنتیاکسیدان های قوی بوده و رادیکالهای آزاد را از بین میبرد وگفته اند که اثرات ضدسرطانی نیز دارد. همچنین از آسیبهای سلولی هم جلوگیری میکند.
2. در همه سلولهای بدن انسان مس وجود دارد. در واقع وجود مس هم برای گیاهان و هم حیوانات عالی لازم است. عنصر مس در آنزیمهای مختلفی وجود دارد. در آنزیم سیتوکروم اکسیداز نیز مس موجود است. در هموسیانین نیز فلز اصلی مس است. ملانین مسئول ایجاد رنگ در چشم، مو و پوست است و مس یک عنصر ضروری برای تولید ملانین در پوست است.
3. سطوح مسی خاصیت ضد میکروبی دارند. به همین دلیل در بیمارستان بعضی از سطوح مانند دستگیره ها را از مس می سازند.
نکات استفاده از ظروف مسی
در پاسخ به این پرسش که آیا استفاده از ظروف مسی ضرر دارد؟ یا خیر؟ باید گفت که اگر بخواهیم از فواید مس بهره مند شده و از ضرر آن ها بکاهیم باید نکاتی را در استفاده از ظروف مسی رعایت کنیم. این نکات عبارتند از :
1) تمیز باشد.
2) تازه قلعاندود شده باشد. (در فواصل زمانی کوتاه پوشش ظروف را تجدید کنید).
3) خوب و ضخیم، قلعاندود شده باشد.
4) بررسی کنید که ظرف مسی با سرب قلع اندود نشده باشد. زیرا سرب خود مضر بوده و باعث مسمومیت می شود. حتی آسیب مسمویت با سرب بیشتر از خود مس است. برای تشخیص این مساله که ظرف مسی با سرب قلع اندود شده است یا نه ابتدا قسمتی از ظرف را با سرکه تمیز کنید. سپس در آن قسمت یکی دو بلور یدوردوپتاس قرار داده و چند قطره آب اضافه کنید. اگر رنگ زرد به وجود امد نشان دهنده ی این است که از سرب برای قلع اندود کردن استفاده کرده اند.
5) در این ظروف غذاهای اسیدی نپزید.
6) غذا را نباید به مدت طولانی در این ظروف نگهداری کرد.
ضرر ظروف مسی بدون پوشش
در جایی گفته شده است که اگر ظروف مسی قلع اندود نشده باشند یا مدتی زیادی از قلع اندود کردن آن گذشته باشد یا در قسمت هایی از آن خراش و کندگی ایجاد شده باشد استفاده از این ظروف ضرر دارد. زیرا باعث می شود که مس با غذا ترکیب شود.
ترکیب شدن مس با غذا باعث می شود که :
الف) ارزش غذایی مواد غذایی از بین برود.
ب) مس بیش از حد وارد غذا شده و این مس اضافه در کبد ذخیره میشود که باعث از کار افتادن کبد و در آخر منجر به مرگ فرد میشود.
ج) باعث ایجاد مسمویت با مس می شود به ویژه اگر غذاها اسیدی باشند.
نظر طب سنتی در مورد ظروف مسی
1) از نظر طب سنتی، بین ظروف مورد استفاده برای پختن غذا با ظروف مورد استفاده برای میل کردن غذا تفاوت وجود دارد. ظروف مسی قلعاندود شده از بهترین ظروف برای کشیدن و میل کردن غذا هستند. در این مورد در منبع (گیلانى، محمدکاظم، حفظ الصحة ناصرى، 1جلد، المعى ــ تهران، چاپ: اول، 1387ه.ش. ص110) بیان شده است که : “و بهترین ظرف بهجهت کشیدن طعام و ادام، ظرف چینى و آبگینه یعنى شیشه و بلور و بعد از آن ظرف لعابدار که بدل چینى باشد و مس تازه قلعى نموده”.
2) برای پخت و پز نیز در منبع (عقیلى علوى شیرازى، سید محمدحسینبن محمدهادى، خلاصة الحکمة (عقیلى)، 3جلد، اسماعیلیان ــ قم، چاپ: اول، 1385ه.ش. ج2؛ ص47) بیان شده است که : “بباید دانست که بهترین ظروف از براى طبخ غذا، طلایى و نقرهاى و مسى تازهقلعى جید یا حدیدى تازه جید نموده است که پاک شسته و نظیف باشد”. یا به زبان امروزی ظروف مسی قلعاندود شده از بهترین ظروف برای پخت و پز هستند.
3) در مقابل به این نکته نیز اشاره شده است که ظروف مسی بدون پوشش یا ظرف مسی که پوشش قلعی آن از بین رفته باشد از بدترین ظروف برای پخت و پز یا میل کردن غذا در آن ها هستند. ظروف مسی بدون پوشش باعث فاسد شدن غذا و بیماری هایی مانند جذام میشود. مخصوصا اگر غذایی که در آن ها پخته می شود اسیدی، چرب، شور، ترش، تلخ یا دارای رطوبت فراوان باشد. همچنین لبنیات، ماهی یا گوشت. در ضمن اگر مدت پخت و پز طولانی باشد یا پس از آن غذا به مدت زیادی در این ظروف باقی بماند مضرات آن بیشتر خواهد شد.
نظرات در این مورد فراوان و متفاوت است. مثلا در بعضی از منابع طب سنتی بیان شده است که قلعاندود کردن ظروف مسی هم نمیتواند کاملا مانع مسمومیت ناشی از مس شود. بهخصوص اگر غذای گرم به مدت طولانی در ظرف مسی دربسته قرار گیرد.در منبع (چغمینى، محمودبن محمد ــ شارح: شاه ارزانى، میر محمداکبربن محمد، مفرح القلوب (شرح قانونچه)، 1جلد، مطبعة إسلامیة ــ لاهور، چاپ: اول، ص316) بیان شده است که : “و بدانند که اندودن وى به قلعى اگرچه مانع تمام نمیشود مر ظهور اثر نحاس را اما نسبت به آن که بیقلعى بود بهمراتب قلیلالمضرت است لهذا تأکید کردهاند در تجدید قلعى کردن”.
مواد غذایی حاوی مس
مس در طبیعت به میزان زیادی موجود است. حبوبات، غلات سبوسدار، جگر و دل و قلوه، آجیلهای خام، سویا، کاکائوی تیره، سبزیهای برگ سبز تیره، آلو، مرغ و غذاهای دریایی حاوی مس هستند. به علت فراوان بودن مس در طبیعت می توان گفت که برنامههای غذایی افراد فقیر هم نیاز آن ها به مس را تأمین میکند.
به ندرت کمبود مس در بدن افراد دیده می شود. بیشتر افرادی که نارسایی کلیه دارند در بدنشان کمبود مس هست. مقدار کمی از مس در خون وجود دارد. می توان گفت که مس بیشتر از هرجایی در کبد ذخیره می شود. توصیه می شود که در طول روز حدود 2 تا 3 میلی گرم مس دریافت شود.
انتقال گرما در ظروف مسی
فلز مس حرارت و گرما را به خوبی انتقال می دهد و باعث پخت بهتر غذا می شود. شاید به همین دلیل بوده است که در گذشته از ظروف مسی زیاد استفاده می شده و حتی در جهیزیه ی نوعروسان حتما سرویس ظروف مسی را قرار می دادند.
امیدوارم تا اینجا پاسخ سوال خود در مورد اینکه آیا استفاده از ظروف مسی ضرر دارد؟ را گرفته باشید. اگر احساس میکنید که باید مطلبی یا نکته ای به این نوشته اضافه شود نظر خود را پایین همین صفحه برای ما بنویسید.
