اخبار
عتیقه
اردیبهشت
عتیقه چیست ؟
عتیقه ، به اشیایی عتیقه گفته می شود که حداقل 50 سال قدمت داشته باشند. این اشیا معمولا گردآوری شده و در کلکسیون‌ها نگهداری می شود. اشیای عتیقه به دلایل زیادی مورد توجه و قیمتی هستند از جمله :
کم‌یاب بودن
زیبایی ظاهری
احساسات انسانی مانند علاقه به دانستن تاریخ و زندگی نیاکان و گذشتگان خود.
کشف عتیقه در ایران
افراد زیادی همیشه و در همه ی دوران ها به دنبال کشف عتیقه جات و فروش این کالاهای لوکس بوده اند آن ها بوده اند.
اما عتیقه جات باید به صورت قانونی توسط افراد مسئول کشف و ضبط گردد.
به همین دلیل پلیس افراد خاطی را که عتیقه جات را پیدا و به صورت های مختلف غیرقانونی به فروش می رسانند دستگیر می کند.
مسئولین مربوطه در اداره ی میراث فرهنگی نیز با این مساله برخورد خواهند کرد.
در همین راستا حتی رئیس اداره میراث فرهنگی در یکی از شهرها بیان کرده بود که : قطعاً کسانی که در پی جویای عتیقه در این شهرستان هستند به بن بست می‌خورند چرا که عوامل میراث و نیروی انتظامی در این راستا در هوشیاری کامل به سر می‌برند.
قانون خرید و فروش عتیقه
ما معمولا می بینیم که یکسری از افراد اشیای عتیقه را خرید و فروش می کنند و این سوال در ذهن ما به وجود می آید که آیا این کار غیرقانونی نیست ؟ اگر هست پس چطور افراد مختلفی در این حرفه مشغول به کار هستند یا حتی مغازه های عتیقه فروشی یا خرید عتیقه جات را دارند.
در ادامه به بررسی این مساله می پردازیم.
یکی از قوانین ایران، قانون راجع به حفظ آثار ملی است که در سال 1309 تصویب شده است.
ماده ی اول این قانون می گوید که : تمام آثار صنعتي و ابنيه و اماکني که تا اختتام دوره سلسله زنديه در مملکت ايران ساخته شده، اعم از منقول و غيرمنقول جزو آثار ملي ايران محسوب شده و در حفاظت و نظارت دولت هستند.
البته بقیه آثار مربوط به دوره های پس از زندیه نیز تحت حمایت دولت و قانون هستند.
تشخیص اینکه یک شئ عتیقه محسوب می شود یا خیر؟ ، مطابق با تبصره ماده 561 قانون مجازات اسلامی، به‌عهده سازمان میراث فرهنگی کشور گذاشته شده است.
بنابراین محاکم و اداره‌های دولتی بدین منظور، نظر کارشناسان این سازمان را جویا می شوند
ماده سوم «لایحه قانونی راجع به جلوگیری از انجام حفاری‌های غیرمجاز و کاوش به قصد به دست آوردن اشیای عتیقه و آثار تاریخی» به طور صریح مقرر کرده که منظور از اشیای عتیقه اشیایی است که طبق ضوابط بین‌المللی صد سال یا بیشتر از تاریخ ایجاد یا ساخت آن گذشته باشد.
حکم شرعی خرید و فروش عتیقه
طبق حکم شرعی گفته شده است که در گنج شرط است که صاحب آن معلوم نباشد، خواه در سرزمین کفار یا در زمین موات (زمینی که مالکی ندارد) و یا در خرابه‌هاى کشورهای اسلامی، و چه اثر اسلام (نشانه ای از این که مثلا سکه ها، اسلامی هستند) بر آن باشد یا نه، و در همۀ این موارد، کسى که آن را پیدا کرده مالک است، و(در صورتی که به حد نصاب برسد) باید خمس آن را بدهد.
با مطلب فوق شاید به ذهن شما این سوال برسد که پس نیازی نیست که گنج یا عتیقه ای را که پیدا کردیم به میراث فرهنگی تحویل بدهیم ؟
در پاسخ باید بگوییم که گفته شده است که :
” در مورد پیداکردن و یا خرید و فروش گنج، اگر در کشور اسلامی، قانونی وجود داشته باشد، باید بر طبق آن عمل شود “
به همین دلیل حکم فوق با در نظر گرفتن قوانین کشور اسلامی پیاده می شود.
چگونه عتیقه بفروشیم؟
در رابطه با خرید و فروش عتیقه جات، با قانون راجع به حفظ آثار ملی مواجه هستیم.
ماده هفدهم این قانون بیان می‌کند: کساني که بخواهند تجارت اشيای عتيقه را کسب خود قرار دهند، بايد از دولت کسب اجازه کرده باشند، همچنين خارج کردن آنها از مملکت به اجازه دولت بايد باشد.
عتیقه جات کشف شده
بین کشف اتفاقی آثار تاریخی و حفاری آن از نظر قانون تفاوت وجود دارد.
اگر شخصی اتفاقی به اشیای عتیقه دست پیدا کند، باید مساله را به سازمان میراث فرهنگی اطلاع دهد.
اگر مسئولین مربوطه اشیای یافت شده را قابل ثبت در فهرست آثار ملي دانستند، نصف آن اموال به فردی که آن ها را پیدا کرده است واگذار می شود يا قيمت معادل نصف آن با توجه به نظر متخصصان به او پرداخت مي‌شود.
دولت در مورد نصف دیگر می تواند آن را ضبط يا بلاعوض به کشف کننده واگذار کند.
اما اگر فرد از تقدیم اشیا به دولت و سازمان میراث فرهنگی امتناع ورزد، کل اشیای کشف شده به نفع دولت ضبط خواهد شد.
در مورد حفاری برای کشف چنین اشایی باید گفت که این مورد فقط حق دولت است مگر اینکه افرادی برای داشتن چنین حقی از دولت مجوز دریافت کنند.
